A theme of the age, at least in the developed world, is that people crave silence and can find none. The roar of traffic, the ceaseless beep of phones, digital announcements in buses and trains, TV sets blaring even in empty offices, are an endless battery and distraction. The human race is exhausting itself with noise and longs for its opposite—whether in the wilds, on the wide ocean or in some retreat dedicated to stillness and concentration. Alain Corbin, a history professor, writes from his refuge in the Sorbonne, and Erling Kagge, a Norwegian explorer, from his memories of the wastes of Antarctica, where both have tried to escape.
And yet, as Mr Corbin points out in "A History of Silence", there is probably no more noise than there used to be. Before pneumatic tyres, city streets were full of the deafening clang of metal-rimmed wheels and horseshoes on stone. Before voluntary isolation on mobile phones, buses and trains rang with conversation. Newspaper-sellers did not leave their wares in a mute pile, but advertised them at top volume, as did vendors of cherries, violets and fresh mackerel. The theatre and the opera were a chaos of huzzahs and barracking. Even in the countryside, peasants sang as they drudged. They don’t sing now.
What has changed is not so much the level of noise, which previous centuries also complained about, but the level of distraction, which occupies the space that silence might invade. There looms another paradox, because when it does invade—in the depths of a pine forest, in the naked desert, in a suddenly vacated room—it often proves unnerving rather than welcome. Dread creeps in; the ear instinctively fastens on anything, whether fire-hiss or bird call or susurrus of leaves, that will save it from this unknown emptiness. People want silence, but not that much. | Адной з праводных тэм нашага часу, прынамсі, у развітых краінах, з’яўляецца пошук цішыні: пошук настойлівы, але марны. Вэрхал на дарогах, безупынны гуд тэлефонаў, аб’явы ў аўтобусах і цягніках, тэлевізары, што равуць нават у пустых офісах, – уся гэта тлумная кананада не ведае канца. Чалавецтва знясільвае сябе шумам, і яно ж прагне цішыні: у бязлюдных мясцінах, на марскіх разлогах альбо ў самотных кутках людзі шукаюць спакою і засяроджання. Алэн Карбэн (Alain Corbin), прафесар гісторыі, піша са свайго прыстанку ў Сарбоне, а Эрлінг Каге (Erling Kagge), нарвежскі даследнік, – са сваіх успамінаў пра пусткі Антарктыды, куды абодва спрабавалі ўцячы. І ўсё ж, як адзначае Карбэн у сваёй “Гісторыі цішыні” (Histoire du silence: de la Renaissance à nos jours), у нашы дні шуму, відаць, не на шмат больш, чым было раней. Да вынаходніцтва пнеўматычных шын брукаваныя вуліцы гарадоў перапаўняў аглушальны ляскат жалезных абадоў на колах і падкоў. Да добраахвотнага ўсамотнення людзей у мабільных тэлефонах аўтобусы і цягнікі гулі ад размоў. Газеты не ляжалі нямым стосам на прылаўках, але іх прадаўцы рэкламавалі свой тавар на ўвесь голас, як і гандляры вішнямі, фіялкамі ды свежай скумбрыяй. У тэатрах і опэрах не змаўкалі крыкі ўхвалення і абурэння. Нават на вёсцы былі чуваць песні сялян за цяжкай працай. Больш не чуваць. Змяніўся не столькі ўзровень шуму, на які наракалі і папярэднія стагоддзі, колькі ўзровень тлуму, што займае месца, якое магло б належыць цішыні. І тут вынікае яшчэ адзін парадокс: калі цішыня ўсё ж адваёўвае свае – у нетрах сасновага лесу, у голай пустыні ці ў раптоўна знелюднелым пакоі, – яна хутчэй пужае, чым радуе. І ў гэтай вусцішы вуха мімаволі чапляецца за любы гук – будзь то патрэскванне агню, птушыны пошчак ці шэпт лістоты, – які б уратаваў яго ад неведзі пустаты. Людзі хочуць цішыні, але не і так моцна. |